Thông tư mới hướng dẫn thu và quản lý các khoản thu NSNN qua KBNN

Ngày 26 tháng 12 năm 2016, Bộ Tài chính ban hành thông tư 328/2016/TT-BTC hướng dẫn thu và quản lý các khoản thu ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước. Thông tư mới này có hiệu lực thi hành từ ngày 15 tháng 02 năm 2017.

Các khoản thu NSNN trong phạm vi điều chỉnh của thông tư bao gồm: các khoản thu thuế, phí, lệ phí thuộc NSNN và các khoản thu khác của NSNN.

Theo thông tư này, việc tổ chức thu NSNN được thực hiện theo quy định của Luật NSNN, Luật Quản lý thuế và quy định khác của pháp luật về thu NSNN. Mọi cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân, kể cả các tổ chức và cá nhân nước ngoài hoạt động trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có nghĩa vụ chấp hành nộp đầy đủ, đúng hạn các khoản thuế, phí, lệ phí và các khoản phải nộp khác vào NSNN qua tài khoản của KBNN tại NHTM hoặc nộp trực tiếp vào KBNN theo đúng quy định hiện hành của pháp luật; trường hợp không nộp hoặc chậm nộp mà không được pháp luật cho phép thì bị xử lý theo quy định hiện hành của pháp luật.

Về nguyên tắc, các khoản thu NSNN phải được nộp qua ngân hàng hoặc nộp trực tiếp tại KBNN. Trường hợp ở những địa bàn có khó khăn trong việc nộp qua ngân hàng hoặc nộp trực tiếp tại KBNN hoặc không tổ chức thu tiền tại địa điểm làm thủ tục hải quan, thì cơ quan thu được trực tiếp thu hoặc ủy nhiệm cho tổ chức thu tiền mặt từ người nộp NSNN và sau đó, phải nộp đầy đủ, đúng thời hạn vào KBNN theo quy định tại Thông tư này; trường hợp cơ quan Thuế ủy nhiệm thu tiền mặt đối với số thuế phải nộp của các hộ khoán, thì thực hiện theo quy định của Bộ Tài chính và hướng dẫn của Tổng cục Thuế. Các khoản viện trợ không hoàn lại bằng tiền (trừ các khoản viện trợ nước ngoài trực tiếp cho các dự án) phải chuyển tiền nộp kịp thời vào thu NSNN.

Tất cả các khoản thu NSNN được hạch toán bằng đồng Việt Nam, chi tiết theo niên độ ngân sách, mục lục NSNN và được phân chia cho các cấp ngân sách theo tỷ lệ phần trăm (%) do cấp có thẩm quyền quy định. Các khoản thu NSNN bằng ngoại tệ được quy đổi ra đồng Việt Nam theo tỷ giá hạch toán ngoại tệ tại thời điểm hạch toán.

Việc hoàn trả các khoản thu NSNN được thực hiện theo quy định tại Điều 10 Thông tư này. Quy trình thu, thủ tục thu, nộp, miễn, giảm, hoàn trả các khoản thu NSNN phải được thông báo và niêm yết công khai tại cơ quan thu và KBNN nơi giao dịch trực tiếp với người nộp NSNN.

Trong thông tư nêu rõ các hình thức thu NSNN bao gồm: Thu bằng chuyển khoản từ tài khoản của người nộp NSNN tại KBNN hoặc tại ngân sàng (sau đó NH sẽ chuyển sang tài khoản của KBNN); Thu bằng phương thức điện tử qua dịch vụ nộp thuế điện tử của Tổng cục Thuế, cổng thanh toán điện tử của Tổng cục Hải quan và dịch vụ thanh toán điện tử của NHTM; Thu bằng tiền mặt trực tiếp tại KBNN hoặc NHTM (chuyển nộp vào KBNN), thu qua các cơ quan thu hoặc tổ chức được cơ quan ủy nhiệm thu; Thu qua các tổ chức, cá nhân có thẩm quyền thu phạt trực tiếp hoặc được ủy nhiệm thu phạt theo quy định; Ngoài ra Ủy ban nhân dân cấp xã được phép thu các khoản thu thuộc nhiệm vụ thu của ngân sách cấp xã và sau đó nộp vào KBNN hoặc quỹ của ngân sách xã để chi theo chế độ quy định.

Thông tư cũng quy định các loại chứng từ thu NSNN. Việc lập, kiểm soát, luân chuyển, phục hồi và lưu trữ chứng từ thu NSNN phải tuân thủ theo các quy định hiện hành. Các cơ quan, tổ chức thu có thể tạo thêm thông tin về mã vạch, hình nền biểu tượng của cơ quan, tổ chức thu nhưng phải phù hợp với quy định hiện hành, không che khuất, làm mờ các nội dung phải có trên chứng từ thu NSNN. Và Thông tư cũng có quy định chặt chẽ về việc sử dụng con dấu đóng trên giấy nộp tiền vào NSNN tại KBNN ở Khoản 3 Điều 6.

Về quy trình thu ngân sách nhà nước thông tư chia ra ba trường hợp: Thu ngân sách nhà nước bằng đồng Việt Nam, thu ngân sách nhà nước bằng ngoại tệ và thu ngân sách nhà nước đối với một số khoản đặc thù khác. Các khoản đặc thù khác được quy định trong Thông tư bao gồm: Các khoản thu từ quỹ dự trữ tài chính, thu bổ sung từ ngân sách cấp trên, thu kết dư NSNN, thu chuyển nguồn từ ngân sách năm trước, các khoản ghi thu ghi chi, các khoản thu từ các hoạt động kinh tế của Nhà nước, thu từ bán tài sản nhà nước (kể cả thu tiền sử dụng đất gắm với tài sản trên đất do các cơ quan, đơn vị, tổ chức của Nhà nước quản lý, thu từ tài sản được xác lập quyển sở hữu của Nhà nước, khoản viện trợ không hoàn lại, các khoản đóng góp tự nguyện, các khoản thu khác theo quy định của pháp luật hiện hành.

Việc hoản trả các khoản thu cũng phải được thực hiện đúng quy trình, thủ tục hoàn trả theo quy định. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định hoàn trả (cơ quan có thẩm quyển quyết định thu hoặc cơ quan cấp trên của cơ quan ra quyết định thu) có trách nhiệm đối chiếu nội dung hồ sơ đề nghị hoàn trả với các chứng từ thu NSNN của khoản đã nộp trước đó (nhận bản sao chứng từ nộp tiền vào KBNN đối chiếu với bản chính), nếu phù hợp thì lập lệnh hoàn trả khoản thu NSNN, chuyển cho KBNN nơi đã thu NSNN để thực hiện hoàn trả cho người nộp NSNN. Trong thời gian 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được lệnh hoàn trả, KBNN thực hiện kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ của lệnh hoàn trả với chứng từ nộp tiền trước đó, nếu phù hợp thì làm thủ tục hoàn trả cho người được hoàn trả; nếu không phù hợp, thì đề nghị người được hoàn trả hoặc cơ quan có thẩm quyền bổ sung, hoàn chỉnh.

Sau thời điểm tạm ngừng truyền, nhận chứng từ thanh toán, các đơn vị KBNN và NHTM nơi KBNN mở tài khoản thực hiện đối chiếu toàn bộ thông tin, số liệu; tiến hành xử lý sau đối chiếu, tra soát và điều chỉnh thông tin thu NSNN. KBNN tổ chức hạch toán kế toán thu NSNN theo quy định của Bộ Tài chính. Công tác báo cáo định kỳ tình hình thu NSNN, báo cáo kế toán, quyết toán thu NSNN, hoàn trả khoản thu NSNN của ngân sách các cấp được lập theo đúng mẫu biểu, mục lục NSNN và thời hạn quy định của Bộ Tài chính.

Thông tư 328/2016/TT-BTC bãi bỏ Thông tư số 128/2008/TT-BTC ngày 24 tháng 12 năm 2008 của Bộ Tài chính hướng dẫn thu và quản lý các khoản thu NSNN qua KBNN; Thông tư số 85/2011/TT-BTC ngày 17 tháng 6 năm 2011 của Bộ Tài chính hướng dẫn quy trình tổ chức phối hợp thu NSNN giữa KBNN - Tổng cục Thuế - Tổng cục Hải quan và các NHTM; Thông tư số 32/2014/TT-BTC ngày 11 tháng 3 năm 2014 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 85/2011/TT-BTC ngày 17 tháng 6 năm 2011.